Skip to main content
Zakłady Farmaceutyczne "UNIA" Spółdzielnia Pracy - logo
Baza wiedzy

Witaminy A i E – dla zdrowej skóry


Podaż witamin w codziennej diecie jest bardzo ważnym elementem profilaktyki zdrowotnej. Jednocześnie współczesna kosmetologia i dermatologia wykorzystują witaminy aplikowane bezpośrednio w na skórę. Okazuje się, że ta forma podania przynosi skórze wielorakie korzyści. Witaminy zapewniają nie tylko zachowanie zdrowego i młodego wyglądu skóry, ale także wspierają jej regenerację, gdy jest uszkodzona.

Działanie witamin aplikowanych w dermokosmetykach

W kosmetykach używa się zarówno witamin rozpuszczalnych w wodzie (z grupy witamin B oraz witamina C), jak i rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli witamin A i E. Podane na skórę witaminy mogą pełnić funkcję:

  • przeciwutleniającą,
  • regulującą keratynizację skóry,
  • nawilżającą,
  • emolientową,
  • hamującą produkcję w skórze związków szkodliwych,
  • filtrów UV.

Witamina E i jej właściwości

Nazwą witamina E określamy mieszaninę ośmiu organicznych związków chemicznych (czterech tokoferoli i czterech tokotrienoli). Ta rozpuszczalna w tłuszczach (a także alkoholu, eterze i acetonie) witamina jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów, który bierze udział w ochronie lipidów błon komórkowych przed uszkodzeniami spowodowanymi wolnymi rodnikami.

Skóra szybciej się starzeje, może wystąpić jej nadmierne rogowacenie, a rany mogą goić się dużo gorzej. Jako że witamina E wzmacnia naczynia krwionośne, to jej niedobór może powodować także widoczne osłabienie drobnych naczyń skórnych.

Brak witaminy E w pożywieniu odbija się na całym organizmie, ale możemy to także obserwować na skórze.

Korzyści z obecności witaminy E w kosmetykach

Dzięki temu, że witamina E rozpuszcza się w tłuszczach, stanowi doskonały komponent preparatów kosmetycznych. Często łączona jest w kosmetykach z witaminą A, karotenoidami i nienasyconymi kwasami tłuszczowymi. W tym ostatnim połączeniu ma ona funkcję dodatkową – chroni wielonienasycone kwasy tłuszczowe przed utlenianiem, co wspomaga ich działanie oraz przedłuża trwałość kosmetyku. Do takiego działania ochronnego wystarczy już niewielkie stężenie tokoferoli. Ponadto witamina E chroni witaminę A przed utlenieniem. Dodatkowo należy wspomnieć, że witamina E w połączeniu z filtrami UV podwyższa ich faktor ochronny.

Jak działa kosmetyczna witamina E na skórę?

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach łatwiej penetrują barierę hydrolipidową skóry. Dzięki swoim lipofilnym właściwościom witamina E także łatwo dostaje się w głąb skóry. Tam ma możliwość wbudowania się w błony komórek naskórka i cement międzykomórkowy. Jej miejscowe działanie polega na:

  • neutralizacji wolnych rodników tlenowych, które mogłyby w procesie utlenienia zniszczyć lipidy naskórka oraz włókna kolagenowe i elastynowe;
  • hamowaniu stanów zapalnych;
  • łagodzeniu oparzeń słonecznych, w tym antyoksydacyjnej ochronie materiału genetycznego komórek skóry przed promieniowaniem UV;
  • łagodzeniu obrzęków.

Te działania witaminy E poprawiają nawilżenie i napięcie skóry. Staje się ona jędrniejsza, bardziej elastyczna i widocznie hamowane są procesy jej starzenia.

Formy zawartej w kosmetykach witaminy E

Niektóre naturalne oleje, np. olej z kiełków pszenicy, olej sojowy, olej z ostropestu, olej rzepakowy oraz oliwa z oliwek zawierają dużo witaminy E. Z tego powodu oraz dzięki swoim innym właściwościom pielęgnacyjnym stanowią one częsty składnik kosmetyków naturalnych. Oleje zawierają mieszaninę α, β, γ, δ-tokoferoli w różnych stężeniach.

W kosmetykach stosuje się często także pochodne witaminy E, które są stabilniejsze, czyli mniej wrażliwe na działanie światła i tlenu. Należą do nich np.:

  1. octan tokoferolu (najczęściej stosowany),
  2. linolenian tokoferolu,
  3. acetylosalicylan tokoferolu.

Pochodne te równie łatwo jak witamina E wbudowują się w lipidy naskórka. Efekt ich działania może być za to dłuższy – dzięki większej trwałości związku.

Witaminy A i E – dla zdrowej skóry

Witamina A i jej właściwości

Witamina A również jest mieszaniną wielu związków o podobnej aktywności. Są to inaczej retinoidy i należą do tej grupy np. retinol, retinal, kwas retinowy, octan retinolu i palmitynian retinolu. Również β-karoten ma podobne właściwości, gdyż jest prowitaminą A (organizm może go przetworzyć w witaminę A).

Witamina A i jej wpływ na skórę

Rola witaminy A w organizmie jest bardzo szeroka, ale ma ona również ważne znaczenie dla stanu naszej skóry.

Aktywuje się także w komórkach produkcja odpowiednich białek naskórkowych, dzięki czemu naskórek ma właściwą grubość i dobrze rozwiniętą warstwę keratynową.

Retinoidy w dermokosmetykach działają miejscowo na swoiste receptory znajdujące się:

  • w naskórku,
  • mieszkach włosowych,
  • gruczołach łojowych,
  • komórkach układu odpornościowego.

Dzięki obecności witaminy A prawidłowo działa bariera hydrolipidowa skóry.

Działanie witaminy A stosowanej miejscowo na skórę

Dzięki aplikacji miejscowej na skórę witamina A powoduje:

  • regulację procesów rogowacenia i różnicowania keratynocytów;
  • zmniejszenie przylegania korneocytów, co ułatwia ich złuszczenie;
  • aktywację syntezy kolagenu;
  • ograniczenie aktywności enzymów powodujących degradację kolagenu i elastyny;
  • wzrost procesów angiogenezy, czyli tworzenia nowych naczyń krwionośnych;
  • obniżenie stanu zapalnego;
  • regulację procesów złuszczania w przewodach gruczołów łojowych, co sprzyja prawidłowemu usuwaniu ich wydzieliny – redukuje się możliwość powstawania zaskórników.

Efekty stosowania kosmetyków z witaminą A

Kosmetyki z witaminą A można stosować w wielu wskazaniach. Po ich zastosowaniu możemy spodziewać się:

  • redukcji przebarwień na skórze i zwiększenia jej jednolitego kolorytu;
  • ujędrnienia i poprawy elastyczności skóry wskutek wzmocnienia tkanki łącznej;
  • zwiększenia nawilżenia skóry;
  • zmniejszenia produkcji łoju;
  • wygładzenia skóry;
  • poprawy mikrokrążenia w skórze;
  • zmniejszenia ilości niedoskonałości skórnych, takich jak zaskórniki czy pryszcze;
  • ochrony przed uszkodzeniem DNA komórek przez promieniowanie ultrafioletowe.

Kto skorzysta na stosowaniu kosmetyków z witaminą A?

Kosmetyki z witaminą A możemy polecać dla skóry zdrowej, ale narażonej na nadmierne wysuszenie poprzez wpływ czynników zewnętrznych. W codziennym życiu takimi czynnikami są choćby suche, nadmiernie ogrzewane lub nadmiernie klimatyzowane pomieszczenia. Także zbyt intensywne wystawianie się na promieniowanie słoneczne nie sprzyja zdrowiu skóry. Witamina A w kosmetykach spowolni też procesy starzenia się skóry.

Z obecności retinoidów i ich pochodnych w dermokosmetykach bądź lekach do stosowania zewnętrznego skorzystają też pacjenci ze skórą chorą.

Można je stosować w:

  • trądziku;
  • łuszczycy;
  • czyraczności;
  • chorobach przebiegających z bardzo suchą skórą;
  • w schorzeniach przebiegających z nadmiernym rogowaceniem skóry;
  • schorzeniach dotyczących włosów (nadmierne wypadanie, łupież, łamliwość włosów);
  • schorzeniach dotyczących paznokci (kruchość, łamliwość).

Podsumowanie

Jak więc widzimy, zastosowanie witamin A i E ma znaczenie zarówno dla chorej, jak i zdrowej skóry. Są one często kojarzone ze sobą w dermokosmetykach.

Obie witaminy wykazują aktywność odmładzającą i przeciwstarzeniową. Są więc dobrym składnikiem kremów do pielęgnacji skóry dojrzałej. Także osoby młode borykające się z suchą i zniszczoną skórą, zaskórnikami i trądzikiem powinny pomyśleć o włączeniu ich do swojej codziennej pielęgnacji.


Opracowanie artykułu: mgr farmacji Marta Koziarska – szkoleniowiec z ponad 20-letnim doświadczeniem, autorka licznych publikacji w tematach zdrowotnych.

Bibliografia

  1. Szymańska R., Nowicka B., Kruk J., Witamina E — metabolizm i funkcje, „Kosmos Problemy Nauk Biologicznych” 2009.
  2. Witkowski S., Destrukcyjne działanie wolnych rodników w błonach komórkowych. Ochronna rola witaminy E, „Farmacja Polska” 2002.
  3. Pawlaczyk M., Korzeniowska K., Witamina A w kosmetologii i lecznictwie dermatologicznym, „Farmacja Współczesna” 2013.
  4. Bojarowicz H., Płowiec A., Wpływ witaminy A na kondycję skóry, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2010.


Alantandermoline: doceniany i nagradzany


Alantandermoline - Najlepszy Produkt, 2011

Najlepszy Produkt, 2011

Dziecko, I miejsce, Nagroda Czytelników
Alantandermoline - Najlepszy Produkt, 2012

Najlepszy Produkt, 2012

Dziecko, II miejsce, Nagroda Czytelników
Alantandermoline - Najlepszy Produkt, 2013

Najlepszy Produkt, 2013

Świat Farmacji
Alantandermoline - Najlepszy Produkt, 2014

Najlepszy Produkt, 2014

Świat Farmacji